“Gedegen bouwplantoetsing met BRISwarenhuis”

Victor Termijn en Wouter Streefkerk

Om te kunnen bouwen of verbouwen moet elk bouwplan voldoen aan de voorschriften uit het Bouwbesluit, waaronder de eisen aan brandveiligheid. Bestaat er de zekerheid dat woningen en gebouwen daadwerkelijk veilig worden opgeleverd als de plannen goed zijn? “Zekerheid voor de praktische uitwerking heb je niet. Je kunt de kans wel zo groot mogelijk maken door het op papier in elk geval op orde te hebben”, zegt Victor Termijn van de Gemeente Rotterdam. 

Termijn is lid van de Brandpreventiecommissie bij de afdeling Bouw en Woningtoezicht. Deze afdeling toetst de bij de gemeente ingediende plannen en geeft een bouwvergunning af als aan alle eisen is voldaan. Toetsing is nodig omdat de kwaliteit van de plannen soms nog te wensen overlaat. “We zien met name bij kleinere projecten dat architecten en bouwadviseurs fouten maken waar het om de brandveiligheid gaat. Het is onze toegevoegde waarde om hier dan weer toezicht op te houden.”

Nieuwe module Brandwerendheid

Bij de toetsing is BRISwarenhuis voor de gemeente Rotterdam een onmisbaar stuk gereedschap. Termijn: “Een ontzettend handige tool om ons werk effectief te kunnen doen en de kwaliteit hoog te houden. Alle relevante regelgeving is erin terug te vinden. Niet alleen het Bouwbesluit, maar ook de NEN-normen en de SBR Hoogbouwrichtlijn. Die volledigheid is belangrijk, want je wilt uiteindelijk niets over het hoofd zien.”

Een belangrijke bron is ook de nieuwe module Brandwerendheid. Deze biedt een reeks specifieke series van nieuwe NEN-EN normen rond de brandwerendheid van bijvoorbeeld installaties en niet-dragende delen. De module werd in samenwerking met NEN aan BRISwarenhuis toegevoegd, naar aanleiding van een verzoek van de gemeente om de bestaande bundel hiermee uit te breiden. “De reden voor ons verzoek was dat de nieuwe normen in de toekomst de huidige gaan vervangen. Aangezien de nieuwe normen strenger zijn, is het handig om de ontwikkelaars en hun adviseurs hierop te wijzen voor toekomstige bouwplannen. Het feit dat er nu voor ons een custom made module is gemaakt is erg fijn, hoewel wij verwachten dat ook andere gebruikers van BRIS daarvan gebruik zullen gaan maken.”

Grenfell Tower

Naast de toetsing van de bouwplannen doet de gemeente ook onderzoek bij bestaande gebouwen en wordt er themagericht gewerkt. “Naar aanleiding van de brand in de Londense Grenfell Tower hebben we een grootschalig gevelonderzoek gedaan, waarbij we ook hebben gekeken naar het totale brandveiligheidsconcept van de bestaande woontorens. Daarnaast kijken we naar de brandveiligheidsconcepten van garages in relatie tot elektrische voertuigen en de risico’s van het feit dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen. Ook doen we onderzoek naar de steeds hoger wordende bouwwerken in onze stad en de gevolgen die dat kan hebben. De huidige hoogbouwhandreiking die keurig in BRISwarenhuis staat, schetst richtlijnen voor torens tot tweehonderd meter hoog. Maar er is wettelijk niets geregeld voor nog hogere bouwwerken, die er in Rotterdam de komende jaren zeker gaan komen. We zullen daarom vooruitlopend op de landelijke regelgeving ons eigen beleid opstellen. Als morgen een ontwikkelaar tegenover ons zit met die toren van 250 meter hoog, moeten we een passend antwoord hebben.”

Het antwoord op veel vraagstukken rond de brandveiligheid moet snel worden gevonden en zijn gebaseerd op de actuele regels en normen. “Als we BRISwarenhuis openen, hebben we de zekerheid dat we altijd met de vigerende regelgeving bezig zijn. Ik doe dit werk al een tijd en ik zeg wel eens: je moet oppassen dat je niet je eigen blinde vlekken gaat creëren. Ook al denk je alles te weten, is het goed om af en toe het Bouwbesluit er weer naast te leggen om te kijken of je wel volledig bent geweest.”

Bovendien werkt BRISwarenhuis heel efficiënt, vindt Termijn. “Je vinkt aan op welke punten je aan het toetsen bent. Alle niet relevante zaken blijven lichtgrijs. Op die manier kunnen we zorgen voor een gedegen bouwplantoetsing. En dat maakt de kans een stuk groter dat er uiteindelijk ook een veilig bouwwerk komt. De kans op slachtoffers wordt daarmee niet nul, maar wel kleiner. En daar doen we het voor.”

Geschakelde zonnepanelen

Bouwplannen moeten naast de brandveiligheid voldoen aan een groot aantal andere eisen. Wouter Streefkerk, adviseur Bouwfysica, Circulariteit en Duurzaamheid, legt de plannen naast de bouwfysische en energetische eisen uit het Bouwbesluit. Bij zijn beoordeling spelen ook de adviezen en eisen van andere disciplines een rol, zoals die van welstand en brandveiligheid. In bepaalde gevallen wringt de schoen, als bijvoorbeeld onderling geschakelde zonnepanelen op de daken van woningen worden geplaatst. Dat is heel duurzaam, maar vergroot de kans op overslaan van een eventuele brand. “Juist daarom is het belangrijk dat alle normen worden gevolgd en de panelen zijn geplaatst door een vakkundig bedrijf.” Streefkerk wijst op het belang van een integrale aanpak vanuit de gemeente. “Het is goed om per project alles vanuit meerdere oogpunten te bekijken, maar we willen voorkomen dat het voor de aanvragers een gepingpong tussen de commissies wordt. We beoordelen de plannen daarom zo integraal mogelijk, in nauwe samenspraak met alle collega’s.”

Streefkerk gebruikt BRISwarenhuis om met name de hoofdstukken drie en vijf van het Bouwbesluit te raadplegen, rond aspecten als ventilatie, geluid en daglicht. “In veel gevallen ligt de bewijslast bij de aanvrager, maar je moet zelf natuurlijk de inhoud van alle normen goed kennen. We zien in Rotterdam de afgelopen jaren veel transformaties van winkels naar woningen, met halve verdiepingen met kleine raampjes en trappetjes naar de tuin. Dan worden de randen van de norm rond het daglicht in de woning wel een beetje opgezocht. Dat zijn momenten waarop je denkt: nu moeten we BRIS er weer even bij pakken.”